Kasteel Montfoort zag er heel anders uit dan gedacht
1 jul 2025
Historisch onderzoek leidt tot verrassend nieuw beeld
Het kasteel van Montfoort blijkt er heel anders uit te hebben gezien dan lange tijd werd aangenomen. In tegenstelling tot wat veel mensen dachten, was het geen rechthoekig gebouw, maar had het meer weg van een ringburcht.
Een jaar lang werkten vrijwilligers van de Stichting Oud Montfoort (SOM) aan een gedetailleerde maquette, gebaseerd op oude gravures, funderingstekeningen en historische beschrijvingen. De maquette is nu te bewonderen in Stadsmuseum De Knoperij in Montfoort.
Maquette van Kasteel Montfoort
Puzzelstukken uit het verleden
Binnen de SOM leefde al langer de wens om het kasteel tot leven te brengen en zichtbaar te maken voor het publiek. Aangezien het kasteel in 1672 door de Fransen werd verwoest en slechts een deel van de voorburcht is overgebleven, was gedegen onderzoek nodig.
Lex van Wijk vertelt: “We hadden het geluk dat er prenten uit de 17e eeuw zijn die het kasteel vanuit verschillende hoeken laten zien. Door die naast elkaar te leggen en te combineren met funderingstekeningen uit de jaren 1980, konden we een compleet beeld reconstrueren. Zo ontstond een lange tekening van het kasteel rondom.”
Maquettebouwers Jan van Loon, Lex van Wijk, Peter Gruters (vlnr)
Een precisiewerk van PVC
Voor de bouw van de maquette werd de hulp ingeroepen van ervaren modelbouwer Jan van Loon. Samen met Peter Gruters en Lex van Wijk werkte hij wekelijks aan het model. De maquette is gemaakt van 2 en 3 millimeter dikke PVC-plaatjes, zorgvuldig aan elkaar gelijmd.
Inmiddels is het werk af en geplaatst onder een beschermende glazen kap. “Door deze maquette begrijpen we veel beter hoe het kasteel was opgebouwd en functioneerde,” aldus Peter Gruters. “Het geeft inzicht in de indeling van de donjon (de woontoren) en de voorburcht, waar nu het Kasteelplein ligt.”
Stadsplattegrond van Montfoort, Blaeu 1649
Bekijk het kasteel vol verrassingen
Tijdens het maakproces ontdekten de bouwers meerdere verrassingen. Zo had het kasteel veel kleine bijgebouwen rondom, wat het complex een bijzondere uitstraling gaf. Hoewel bekend is dat de toiletten rechtstreeks op de gracht loosden, kwamen er nog veel meer details aan het licht. Ook het beeld op de beroemde stadsplattegrond van Blaeu uit 1649 moet op basis van deze nieuwe inzichten worden bijgesteld.
De maquette van het oorspronkelijke Kasteel Montfoort is voorlopig te zien in De Knoperij en biedt bezoekers een unieke blik op het verleden van de stad.